Elmas... Rüyaların Taşı
Elmas degerli taÅŸların en degerlisidir.Göz kamaÅŸtıran parlaklığı sahibine sıradışılık ve asillik kazandırır.KiÅŸi kendini farklı hissseder bu hissediliÅŸ elmasın kendisidir.
DeÄŸerli taÅŸların en seçkinlerinden biri olan elmas, bütün cisimlerin en serti ve dayanıklı olmasıyla da tanınmıştır. Tarih kaynakları elmasın M. Ö. 100 yıllarında bilindiÄŸini belirtmektedirler. Elmas karbon elemanının kristal bir ÅŸeklidir. BaÅŸka türlü söylemek gerekirse, billur halinde saf karbondur. Yüz milyonlarca yıl önce, yer küresinin kabuÄŸu soÄŸuma halinin ilk dönemlerindeydi. Toprağın altında eriyik halinde çok sıcak kaya kitleleri vardı. Aşırı ısıyla eriyen karbon, büyük basınç etkisiyle billurlaÅŸmış, koyu renk ve biçimsiz ÅŸeklinden çıkarak elmas halini almıştı. Temelde, elmasla bildiÄŸimiz maden kömürü arasında bir fark yoktur.
Elmasın deÄŸeri kendine has bazı özelliklerinden (billur halinde olma, sertlik, vs…) ve maden kömürüne oranla çok az miktarda bulunmasındandır.
Elmas, kuyumculuktaki “deÄŸerli taÅŸ” ve “endüstride kullanılan elmas” olarak ikiye ayrılır. DeÄŸerli taÅŸ olarak kullanılan elmasın ağırlık ölçü birimi “karat” tır. Bir karat, 200 miligr’a eÅŸittir.
Hakiki elmas güneÅŸ ışığı altında açık mavi bir renk alır. Endüstride kullanılan elmas ise kahverengimsi ya da kurÅŸuni'dir.
​
Elmas dünya'da nerelerde çıkarılır ?
Hindistan ve Güney Amerika daha sonra gelir. tarihin çok eski çaÄŸlarından beri Hindistan’da elmas madenlerinin iÅŸletilmiÅŸ olduÄŸu bilinmektedir. Hindistan’da her yıl elde edilen elmas 2000 ile 4000 karat arasında deÄŸiÅŸmektedir.
Ä°lk elmas madenciliÄŸi Hindistan’da 2800 yıldan daha uzun bir süre önce baÅŸlamıştır. Günümüzde birçok modern yöntem kullanılsa da elmas bulmak hala çok zorlu bir iÅŸ. Jeologlar doÄŸanın en kıymetli taÅŸlarını Sibirya’nın ve Kanada’nın donmuÅŸ tundralarından, Afrika’nın sıcaktan yanan çöllerine ve okyanus diplerine kadar her yerde arıyor.
Tek bir elması bulmak için bir evi dolduracak kadar toprağın elenmesi gerekiyor. Bulunanların da sadece çok küçük bir oranı kesilip cilalanarak mücevhere monte edilecek boyut ve niteliktedir. Güney Amerika’da elmas elde edilmesine 18. yüz yılın ortalarında baÅŸlanmıştır. Elmas gerekdeÄŸerli taÅŸ olarak, gerekse endüstride kullanılışında topraktan çıkarıldığı gibi kullanılmaz. Topraktan çıkarılan her taÅŸ temizlenir, parçalara ayrılır ve parlatılır.
Elmas çok sert olduÄŸu için, kesimi iÅŸinde gene elmas kullanılır. Elmas kesicilerin kullandığı alet, kesici aÄŸzı elmas tozundan yapılmış bir testeredir. Bugün elmas üretiminin %80′i endüstride kullanılmaktadır.
Elmasla ilgili gerçekler
​
-
Her elmas çok ama çok yaÅŸlıdır. Dinozorlar gibi tarih öncesi canlılar dahi var olmadan önceki dönemlerde oluÅŸmuÅŸtur. En genç elmas 900 milyon yaşında, en yaÅŸlısı da 3.2 milyar yaşındadır.
-
Elmas insanoÄŸlunun tanıdığı en sert doÄŸal maddedir. Yeryüzündeki en sert madenden 58 misli daha serttir.
-
Bir elması sadece başka bir elmas kesebilir.
-
Kesme ve cilalama sırasında her taş ortalama olarak orijinal ağırlığının yarısından fazlasını kaybetmektedir.
-
Mücevher haline getirilen pırlantaların %5’inden azı bir karattan daha büyüktür.
-
Elmas her renkte olabilir. En nadir bulunanı ise kırmızıdır.
-
Dünyanın mücevher kalitesinde en büyük elması olan Cullinan 1905 yılında Güney Afrika’da bulundu. Kesilmeden önce 3.106 karat ağırlığındaydı (yaklaşık bir devekuÅŸu yumurtası büyüklüÄŸünde).
-
Elmas müzayedelerinde karat başına ödenen en yüksek fiyat, morumsu kırmızı renkte, 0.95 karat ağırlığında bir elmas için 1 milyon dolar olmuÅŸtur.
-
Zamanın baÅŸlangıcından beri tıraÅŸlanmış olan tüm pırlantalar toplanmış olsaydı, sadece bir tane çift katlı otobüs doldurulabilirdi.
-
Elmas’ın Ä°ngilizcesi olan “diamond” kelimesi Yunanca’da “fethedilemez” anlamına gelen “adamas”tan türetilmiÅŸtir.
-
“Karat” kelimesi, eski çaÄŸlarda kıymetli taÅŸları tartmak için ağırlık ölçüsü olarak kullanılan “carob” (keçiboynuzu) tohumundan gelmektedir.
-
AÅŸk ve baÄŸlılığın simgesi olarak pırlanta yüzük hediye etme geleneÄŸi, 15. yüzyılda Avusturya ArÅŸidükü Maximillian’ın, niÅŸanı sırasında Burgonya düÅŸesi Mary’e elmas bir yüzük hediye etmesiyle baÅŸlamıştır. Sol elin dördüncü parmağına yüzük takma geleneÄŸi ise, Eski Mısırlıların “vena amoris”in (aÅŸk damarı) bu parmaktan doÄŸrudan kalbe ulaÅŸtığına olan inançlarından gelmektedir
Elmas toprağın derin kesimlerinde, “elmas tünelleri” içinde bulunur. Bunların derinlikleri çok farklıdır. Dolayısıyla, elmasın bulunması ve çıkarılması hayli güçtür. Bugün dünyada elde edilen elmasın %95′i, Afrika’nın Belçika Kongosu, Gana, Angola, Tanganika, Sierra Leone gibi bölgelerinde çıkarılmaktadır.
Nasıl kesiliyor?
Elmas kesimi hayal gücü, sabır ve beceri gerektiren çok hassas bir iÅŸtir.
Eski zamanlarda elmaslar kesilmeden bırakılırlardı. Montürlerinin derinliklerine yerleÅŸtirilip sadece üst yüzeylerinin yumuÅŸak parlaklığı dışarıda kalır, karanlık ve gizemli gözükürlerdi. 14. yüzyıla gelindiÄŸinde sanatkarlar taÅŸların ışık saçması için gerekli olan karmaşık kesme ve cilalama tekniklerini araÅŸtırmaya baÅŸladılar.
Bütün bu teknikler günümüzde de geliÅŸtiriliyor ve yenileri bulunuyor.Bugün kesim ustalarının geleneksel yöntemleri yerini geliÅŸmiÅŸ bilgisayar teknolojisine bırakmıştır.